WIZA
Zanim rozpoczniemy ubieganie się o wizę, należy sprawdzić, czy paszport będzie ważny jeszcze pół roku po powrocie z Rosji oraz czy zawiera przynajmniej dwie czyste strony. Jeżeli te warunki są spełnione, musimy określić cel pobytu. Dla każdego rodzaju wizy potrzebne są inne dokumenty. Pamiętajmy też, że w wiekszości przypadków konsulat pobiera opłatę
za rozpatrzenie wniosku wizowego; kwota ta w zależności od różnych czynników wynosi
35 euro lub 231 zł (stan na 2016 rok) . Istnieje jednak szereg korzystnych wyjątków: gdy celem wyjazdu jest np. współpraca kulturalna, zawody sportowe, wymiana młodzieżowa, działalność charytatywna lub wyjazd na studia, nie musimy uiszczać opłaty. Zasady dotyczące zwolnienia
z opłat oraz innych ułatwień przy wydawaniu wizy reguluje porozumienie między Wspólnotą Europejską a Federacją Rosyjską z 2006 r.
Generalnie podstawowym dokumentem, dzięki któremu możemy uzyskać wizę, jest zaproszenie np. od instytucji naukowej, partnera biznesowego, osoby prywatnej bądź organizacji turystycznej (w pewnych wypadkach jako zaproszenie możemy też traktować bezpośrednią zgodę rosyjskiego MSZ na przyjazd). Ważną formalnością jest zakup polisy ubezpieczeniowej w firmie wskazanej przez rosyjski konsulat. Dane o zaproszeniu oraz polisie wpisujemy do aplikacji na stronie MSZ Rosji. Aplikację musimy wypełnić w języku rosyjskim lub angielskim, wydrukować i podpisać. Do ankiety załączamy aktualne kolorowe zdjęcie paszportowe o wymiarach 3,5 na 4,5 cm. Ten komplet danych jest nam potrzebny przy ubieganiu się o wizę każdego typu.
Poniżej zamieściłem nieco informacji o najbaradziej popularnych typach wiz.
Mały ruch graniczny
A nie da się bez wizy?
WIZA PRYWATNA
Niewątpliwie wiza prywatna jest tanim rozwiązaniem, odpada bowiem konieczność szukania hotelu i płacenia za voucher. Do tego wizę prywatną (jednokrotną lub dwukrotną) można otrzymać na okres nawet do 90 dni, a przygotowanie zaproszenia bierze na siebie osoba,
do której zamierzamy przyjechać w odwiedziny. Rozwiązanie to jednak obarczone jest dość dużą wadą: zaproszenie mające moc urzędową przygotowuje rosyjska Federalna Służba Migracyjna na wniosek osoby podejmującej cudzoziemca. Czas oczekiwania na ów dokument może wynosić nawet do trzech miesięcy, dodatkowo musi być on wysłany pocztą tradycyjną. Na uproszczoną procedurę mogą liczyć członkowie rodzin obywateli rosyjskich zamieszkałych w Polsce. W przypadku wspólnego wyjazdu do Rosji zaproszenie jest wystawiane na miejscu w konsulacie na pisemny wniosek rosyjskiego obywatela, a zgodnie ze wspomnianym porozumieniem FR-UE nie jest pobierana opłata wizowa. Gdy celem podróży jest odwiedzenie grobu krewnego, za okazaniem odpowiednich dokumentów można otrzymać 14-dniową wizę (z tej możliwości korzystają np. osoby, których przodkowie są pochowani w Katyniu lub Miednoje). Jeśli jednak chcemy po prostu odwiedzić znajomych, musimy się uzbroić w cierpliwość.
Właśnie z powodu długiego czasu oczekiwania osoby jadące do Rosji bardzo często decydują się na wizę turystyczną.
WIZA TURYSTYCZNA
W pierwszej kolejności najlepiej zarezerwować hotel na terytorium Rosji, choć nie jest to działanie wystarczające. Podstawę do uzyskania wizy stanowi voucher od organizacji turystycznej, która musi być zarejestrowana przez Ministerstwo Kultury w Federalnym Spisie Operatorów Turystycznych pod indywidualnym numerem. Jeżeli chcesz samodzielnie skontaktować się z taką organizacją, sprawdź ją najpierw na ministerialnej liście! Samodzielne uzyskanie zaproszenia to znaczna oszczędność czasu (wyrabiane jest ono w jeden dzień)
i pieniędzy (przy ubieganiu się o jednokrotną wizę turystyczną do 14 dni standardowa cena wynosi około 500 rubli, w 2016 r. kurs waha się w granicach 25-30 zł). Należy jedynie przekazać firmie nasze dane (imię, nazwisko, data urodzenia, dane paszportowe), daty pobytu i nazwę zarezerwowanego hotelu. Bardzo dużym plusem wizy turystycznej jest również to, że nie musimy czekać na dostarczenie vouchera tradycyjną pocztą: stosowny dokument w języku rosyjskim i angielskim otrzymujemy drogą mailową. Voucher to potwierdzenie przyjęcia turysty przez organizację. Często organizacja turystyczna dodatkowo załącza potwierdzenie rezerwacji hotelu. Voucher opatrzony jest pieczątką firmy i podpisem managera. Wystarczy wydrukować i zanieść do konsulatu.
Gdy po raz ostatni (wiosna 2015 r.) składałem dokumenty dla wizy turystycznej, moje wydatki przedstawiały się następująco: 60 zł - voucher, 152 zł (35 euro wg ówczesnego kursu NBP) - opłata konsularna, 100 zł - opłata za usługi centrum wizowego (obowiązkowe pośrednictwo), 35 zł - koszt podróży do centrum wizowego w dwie strony, 40 zł - wysyłka paszportu z wizą poprzez kuriera, 36 zł - koszt ubezpieczenia. Łącznie 423 zł.
Jeżeli brakuje nam czasu lub w grę wchodzi bariera językowa, dobrym pomysłem jest scedowanie formalności na polskiego pośrednika, który za dodatkową opłatą uzyska dla nas zaproszenie z Rosji, pomoże także w wykupieniu ubezpieczenia oraz rezerwacji noclegów. Pośrednik pomoże nawet w wypełnieniu ankiety wizowej. Istnieje kilka renomowanych firm zajmujących się pomocą wizową, które bez problemu można znaleźć w Internecie. Decydując się na ten wariant, oszczędzamy sobie jakiegokolwiek trudu, choć należy się przygotować na nieco wyższe opłaty. Mówi się, że czas to pieniądz, ale w tym wypadku powinnyśmy sami zdecydować, czy wybieramy jedno, czy drugie.
Na zakończenie warto pamiętać, że wizę turystyczną można otrzymać na okres maksymalnie do 30 dni. Jeżeli chcemy zatrzymać się w Rosji na dłużej niż 15 dni, pewnym utrudnieniem może być konieczność przedstawienia programu podróży. Najczęściej wydawana jest wiza jednokrotna, choć w uzasadnionych przypadkach (np. planujemy odwiedzenie Mongolii a następnie powrót do Rosji) można otrzymać wizę dwukrotną.
WIZA BIZNESOWA
Zasady otrzymania wizy biznesowej, dzięki której można przyjechać do Rosji w celu udziału
w seminarium, konferencji lub negocjacjach z partnerem biznesowym, nie różnią się zbytnio od wizy prywatnej. Zaproszenie możemy uzyskać od rosyjskiej Federalnej Służby Migracyjnej, MSZ Rosji lub samej organizacji. Jeżeli korzystamy z zaproszenia od organizacji (np. partnera biznesowego), musimy pamiętać, że taki dokument musi zostać do nas dostarczony pocztą tradycyjną, być sporządzony na blankiecie firmowym oraz zawierać pełne dane dotyczące nas, samej organizacji i naszych przyjazdów do wizy. Wiza biznesowa może być wielokrotnego użytku i wydana na okres do 1 roku.
WIZA NAUKOWA
Osoby, które chciałyby pojechać do Rosji w ramach wymiany uniwersyteckiej, mogą liczyć na uproszczenia: zwolnione są z opłaty za rozpatrzenie wniosku wizowego (niestety konieczne jest pośrednictwo centrum wizowego) i muszą przedstawić zaproszenie jedynie z rosyjskiego uniwersytetu. W ten sposób można uzyskać pozwolenie na przyjazd do Rosji na cały rok akademicki. Należy jednak pamiętać że przy ubieganiu się o pobyt na terytorium FR dłużej niż 90 dni należy przedstawić ujemny wynik testu na HIV.
MAŁY RUCH GRANICZNY
(UWAGA: 4 lipca 2016 r. decyzją rządu polskiego mały ruch graniczny został zawieszony
i nie ma na razie daty jego przywrócenia).
Zasadniczo obywatele polscy muszą posiadać wizę do Rosji i na odwrót, jednak dla mieszkańców wyszczególnionych powiatów i miast w województwie pomorskim i warmińsko-mazurskim oraz obwodu kaliningradzkiego uczyniono pewien wyjątek. Na podstawie umowy między Polską a Rosją osoby mieszkające na stałe we wskazanych jednostkach administracyjnych (uznanych za strefy pograniczne) mogą od roku 2012 przekraczać granicę dowolną ilość razy. Ten przywilej ma jednak swoje ograniczenia: należy odpowiednio uzasadnić przyczynę częstych wyjazdów (nie może być to aspekt zarobkowy) i uzyskać zgodę konsula (odpowiednio w Kaliningradzie i Gdańsku). Przy ubieganiu się o pozwolenie konieczna jest opłata w wysokości 20 euro. Pobyt w strefie pogranicznej za każdym razem nie może być dłuższy niż 30 dni, łącznie można w niej spędzić do 90 dni w okresie każdych 6 miesięcy. Zabronione jest opuszczanie strefy pogranicznej: próba dotarcia z Kaliningradu do Moskwy będzie poważnym złamaniem prawa, analogiczne zasady działają w stosunku do obywateli rosyjskich, którzy pojawią się na terenie powiatów innych niż wskazano w umowie. Dla osób
z Gdańska, Malborka czy Lidzbarka Warmińskiego mały ruch graniczny może być pierwszą okazją do poznania Rosji
A NIE DA SIĘ BEZ WIZY?
Istnieją pewne rozwiązania, aczkolwiek są obwarowane rozmaitymi "ale". Teoretycznie obecna sytuacja polityczna nie sprzyja rozmowom na temat ewentualnego zniesienia wiz (zawieszenie małego ruchu granicznego Polska-Rosja świadczy raczej o odwrotnej tendencji). Z drugiej strony kryzys gospodarczy w Rosi powoduje, że w tamtejszych mediach pojawiają się spekulacje na temat działań mających przyciągnąć zagranicznych turystów. Obecnie pasażerowie statków wycieczkowych, które zatrzymują się w niektórych rosyjskich portach (m.in. w Petersburgu, Noworosyjsku lub Soczi) na krótki czas (do 72 godzin), mają prawo do zejścia na brzeg bez wizy. Muszą się jednak poruszać się w grupie i nocować na statku, zaś kapitan zobowiązany jest do uprzedniego przekazania władzom listy pasażerów. Od dwóch lat firmy turystyczne apelują o wprowadzenie podobnych ułatwień dla pasażerów linii lotnicznych (przynajmniej tych rosyjskich), na razie jednak bez powodzenia.
Rosja zapowiedziała natomiast ułatwienia dla osób, które chciałyby przekroczyć granicę
we Władywostoku. W ramach projektu gospodarczego (strefa wolnocłowa na Dalekim Wschodzie) można będzie rzekomo uzyskać ośmiodniową wizę w tamtejszym porcie morskim lub lotniczym (3 dni wcześniej trzeba jednak zarejestrować się na specjalnej stronie internetowej). W ciągu tego czasu można przemieszczać się po całej Rosji i albo wrócić tą samą drogą, albo przez inny punkt kontroli granicznej (ale i tak trzeba pojechać do kraju, z którego się wjechało do Rosji). Jeśli więc ktoś podczas podróży po Dalekim Wschodzie chciałby zajrzeć bez specjalnych problemów również do Rosji, może mieć na to szansę. Nie wiadomo jednak, kiedy ułatwienia te wejdą w życie. Początkowo mówiono o 1 stycznia 2016 r., następnie termin przesunięto na 1 lipca, w tej chwili jest podana żadna konkretna data. Póki co pozostaje więc tradycyjny sposób ubiegania się o zgodę na wjazd do Rosji.
CENTRA WIZOWE
Gdy już wiemy, którego typu wizy potrzebujemy, powinniśmy skierować się do centrum wizowego właściwego dla naszego miejsca zamieszkania. Centra znajdują się w następujących miastach Polski:
- Warszawa (województwa: mazowieckie, łódzkie, podlaskie, lubelskie)
- Gdańsk (województwa: pomorskie, zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie)
- Olsztyn (warmińsko-mazurskie)
- Poznań (wielkopolskie,lubuskie, dolnośląskie, opolskie)
- Kraków (małopolskie, podkarpackie, śląskie, świętokrzyskie).
Przy ubieganiu się o wizę z pomocy centrum wizowego musimy skorzystać. Za swoje usługi centrum pobiera opłatę serwisową (28 euro). Na stronie centrum znajdziemy aktualne informacje odnośnie wiz oraz wszelkie niezbędne dane kontaktowe.