Russkaja gieograficzeskaja azbuka: Б как Barnauł
Dwie drogi federalne, Kolej Transsyberyjska, lotnisko i port rzeczny czynią z Barnaułu ważny punkt na mapie Syberii. A ogromny Ob plus bliskość Ałtaju równa się świetne miejsce dla turystów.
Napis "BARNAUL" na wybrzeżu Obu. Źródło: www.rekportal.ru
Bohater dzisiejszego tekstu liczy sobie ponad trzysta lat (data założenia: 1730), ale początki osadnictwa nad brzegiem Obu datuje się na znacznie wcześniejsze czasy. Jeszcze przed nadejściem Rosjan, gdy Syberia należała do Złotej Ordy, swoją warownię miał tu naród Teleutów. Od rdzennej ludności pochodzi i nazwa miasta, prawdopodobnie oznaczająca "wilczą rzekę".
Barnauł był jednym z ważniejszych miast Imperium Rosyjskiego w XVIII i XIX wieku i jako takie znajdowało się pod bezpośrednio opieką Petersburga. Tutaj pracował m.in. wynalazca Iwan Połzunow, który opracował pierwszy silnik dwucylindrowy na świecie. Z kolei w roku 1827 powstało tu pierwsze muzeum krajoznawcze na Syberii, które działa do dziś. Bezpośrednio przed rewolucją miasto stało się ważnym centrum kupieckim. Poważnego uszczerbku doznało podczas wojny domowej w l. 1918-1920. W czasach stalinowskich nastąpił rozwój miasta w związku z ulokowaniem tu przemysłów zakładu ciężkiego; tendencja ta utrzymała się podczas wojny, gdy do Barnaułu, podobnie jak do innych ośrodków syberyjskich, ewakuowano fabryki z europejskiej części ZSRR.
Barnauł dziś jest stolicą Kraju Ałtajskiego, sporej jednostki administracyjnej na granicy z Kazachstanem. W zachowaniu swojej roli jako ważnego centrum na mapie Syberii bez wątpienia pomaga mu lokalizacja: przez miasto przebiegają dwie drogi federalne oraz Kolej Transsyberyjska. Dzięki temu Barnauł jest bardzo dobrze skomunikowany z Nowosybirskiem, trzecim co do wielkości miastem Rosji. W odległości 17 kilometrów od miasta znajduje się port lotniczy. Bez wątpienia atutem Barnaułu jest i transport wodny - potężna rzeka Ob pozwala na przewóz ludzi i towarów. Bez wątpienia przejażdżka po rzece jest i walorem turystycznym, o czym można się przekonać, oglądając poniższe zdjęcia autorstwa Andrieja Uricka (więcej znaleźć można tutaj: blog uritsk.livejournal.com).
W mieście do tej pory zachowały się budynki z czasów carskich, choć wiele z nich niszczeje. Jednym z pozytywnych wyjątków jest gmach dumy miejskiej (rady miasta), wybudowany tuż przed 1917 rokiem. Rzucić okiem na budynek można po przejściu na blog barneapol.ru, poświęcony barnaulskiej zabudowie. Poniżej publikuję jedno ze zdjęć.
Wieżyczka z prawej strony również należy do budynku dumy, proces przywrócenia historycznego wyglądu przebiega etapami.
Autorzy bloga zwracają też uwagę na problem charakterystyczny dla wielu miast syberyjskich, czy szerzej rosyjskich: brak przemyślanej polityki zabudowy i częsty uszczerbek dla historycznej architektury. Powszechną kwestią jest również niszczenie drewnianych domów, nierzadko o niewątpliwych walorach estetycznych, i zastępowanie jej współczesną zabudową. Myślę, że ten temat powróci przy okazji kilku następnych miast.
Niektóre nowe budynki prezentują się jednak ciekawie. Świeżym symbolem stały się m.in. trzy wieżowce mieszkalne Aquamarine nad Obem, oddane do użytku w 2014 roku.
Kompleks Aquamarine. Źródło: www.barneapol.ru
Budowa wieżowców była jedną z oznak rozwoju miasta, który tuż przed kryzysem uplasował sie dość wysoko na liście obiecujących ośrodków rosyjskich. W 2012 r. bardzo pozytywnie ocenił je m.in. magazyn "Forbes" w swoim rankingu miast Rosji.
Barnauł może też pochwalić się kilkoma nietypowymi pomnikami. W roku 2010 odsłonięto statuę "Pożegnanie", stanowiącą wyraz hołdu wobec ofiar stalinowskich represji (oficjalna nazwa to "Pomnik ofiar politycznych represji"). Swoje pomniki mają też syberyjski pisarz Wasilij Szukszyn, poeta i rockman Wiktor Coj (o którym więcej napisałem tutaj), oraz Charlie Chaplin.
Wspomniałem wcześniej, że w XIX wieku powstało tutaj muzeum krajoznawcze; warto wiedzieć, że działa ono do dziś. W roku 2012 uruchomiono również muzeum apteki, z którego można wynieść wiedzę na temat rozwoju farmaceutyki.
Natomiast po pobycie w stolicy Kraju Ałtajskiego można ruszyć na dalszą wyprawę - w majestatyczne góry Ałtaj, aby cieszyć się dotąd nieskalaną przyrodą.
