Russkaja gieograficzeskaja azbuka: Б как Briańsk
Wszyscy znamy lokomotywy manewrowe SM48, produkowane m.in. w Briańsku. Nie jest to jedyne osiągnięcie miasta, którego historia sięga X wieku. Zaświadczą o tym niektórzy mieszkańcy Konina.
Cerkiew Przemienienia Pańskiego (Prieobrażenskaja cerkow') w Briansku. Źródło: world-of-russia.ru
Miasto w Wielkopolsce nawiązało kontakty z Briańskiem jeszcze w czasach komunistycznych, a w 1995 r. oba ośrodki podpisały umowę partnerską. Mimo wiadomej sytuacji politycznej kontynuowana jest współpraca na niwie społecznej i kulturalnej, odbywa się również wymiana młodzieży.
Nie tylko do Konina były dostarczane wspomniane już lokomotywy manewrowe, u nas oznaczane jako SM48; te machiny widzieli i pamiętają wszyscy.Oto jedna z nich:
Radziecka lokomotywa manewrowa TEM2, polskie odznaczenie: SM48. Źródło: Wikipedia.
Tego typu pojazdy szynowe produkowane były właśnie w Briańsku (a także w ukraińskim Woroszyłowgradzie - obecnie Ługańsk). Briański Zakład Maszynowy (Brianskij Maszynostroitielnyj Zawod) jest jednym z najdłużej działających rosyjskich ośrodków przemysłowych - powstał w roku 1873. Obecnie jako część koncernu Transmaszholding zakład zatrudnia bez mała 7 tysięcy osób i reklamuje się jako wiodący dostawca lokomotyw i wagonów towarowych na rynki państw WNP i państw bałtyckich.
Zakład Maszynowy jest więc bardzo starym przedsiębiorstwem, ale jeszcze wcześniej, bo aż w 1752 roku, powstał Radicki Zakład Żelazny, w którym ongiś produkowano młocarnie, potem parowozy i wagony, a obecnie (pod szyldem Irmasz) koparki, walce i spychacze. Oprócz nich działają też Termotron Zawod, produkujący akcesoria kolejowe (z wiadomości wynika, że wspólny projekt z zakładem planuje Siemens), a także jeden z głównych producentów ciągników siodłowych w kraju, Briański Zakład Samochody (Brianskij Awtomobilnyj Zawod) i wiele innych.
Można zaryzykować stwierdzenie, że Briańsk stanowi jedną z kuźni przemysłu w europejskiej części Rosji. I bolesną ironią losu jest fakt, że to obwód briański był jednym z tych miejsc, które najmocniej ucierpiały po katastofie czarnobylskiej w 1986 roku. Na terytorium obwodu, tuż przy granicy z Białorusią, znajdują się cztery wioski, do których wstęp po dziś dzień jest wzbroniony. Tragedię, która de facto do dziś ma swój ciąg dalszy, upamiętnia pomnik w Briańsku.
Pomnik ku czci ofiar katastrofy w elektrowni atomowej w Czarnobylu. Źródło: флап.рф
Tragedia czarnobylska była ostatnim dramatycznym wydarzeniem, które dotknęło Briańsk i okolice. Ale od X wieku, czyli od czasu powstania, przez miasta wielokrotnie przetaczały się wojny. W średniowieczu briański gród na pewien czas został stolicą udzielnego księstwa i brał udział w rozgrywkach dynastycznych. Jednak w XIV wieku miasto zostało przyłączone do Wielkiego Księstwa Litewskiego przez księcia Olgierda, zaś w 1500 roku przejęła je Moskwa. "Dymitriady" i wojny z Rzeczpospolitą również nie omijały Briańska. Zaś szczególnie krwawe wydarzenia miały miejsce podczas II wojny światowej: podobnie jak ziemia kurska, orłowska i biełgorodzka, obecny obwód briański był areną zmagań między Armią Czerwoną i Wehrmachtem. Walki w 1943 roku ostatecznie przesądziły o załamaniu się frontu wschodniego. Dzień 17 września, gdy z Briańska wycofały się wojska niemieckie, jest dziś obchodzony jako święto miasta.
Bogata i dramatyczna historia ma swoje odzwierciedlenie m.in. w pomnikach. Poległych żołnierzy radzieckich upamiętnia monumentalny kopiec.
Kopiec ku czci poległych w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. Źródło: memory-map.prosv.ru
W Briańsku znajduje się również oryginalny pomnik upamiętniający lotników i monument z okazji 1000-lecia miasta. Z historyczną częścią miasta zapoznać się można, spacerując po Deptaku Gagarina. Warto wiedzieć, że z ziemią briańską związany był pisarz Aleksy Tołstoj, na cześć którego urządzono w mieście park-muzeum.
