Russkaja gieograficzeskaja azbuka: З как Złatoust
Jego patronem jest św. Jan Chryzostom. Leży na granicy Europy z Azją. Kojarzy się z białą bronią, grawiurą na stali, przemysłem, nieskalaną uralską przyrodą i... autobusami Jelcz.
На русском вы можете прочитать здесь.
Obwód czelabiński jest pełen paradoksów. Z jednej strony to znane w całej Rosji potężne zagłębie przemysłowe, zajmuje pierwsze pozycje pod względem wydobycia grafitu, magnezytu, dolomitu, talku. Jest tu produkowana stal oraz walce. Mimo tego wiele jest miejsc, w których ludzie nie zostawili po sobie śladów i gdzie można nadal cieszyć się pięknem przyrody.
Do takich miejsc w obwodzie należy między innymi bohater tego tekstu, miasto na literę "З", czyli "Z". Złatoust założony został w XVIII wieku ku czci św. Jana Chryzostoma, biskupa czczonego przez katolików i prawosławnych, największego kaznodziei Kościołów wschodnich, zwanego też Janem Złotoustym.
Ponieważ region obfitował w rozmaite złoża, już w XIX wieku Złatoust stał się ważnym ośrodkiem przemysłowym. W 1815 roku postanowienie o założeniu tu fabryki broni białej przyjął gabinet ministrów Imperium Rosyjskiego, a decyzję tę zatwierdził car Aleksander I. Fabryka w Złatouście, która zaopatrywała Rosjan w szable i noże m.in. podczas obu wojen światowych, funkcjonuje do dnia dzisiejszego. Wyprodukowaną w niej szablę o wartości 10 tysięcy euro rosyjscy monarchiści podarowali w 2013 r. nowonarodzonemu synowi księcia Williama i księżnej Kate. Uralski zakład jest obok briańskich fabryk jednym z najstarszych przedsiębiorstw przemysłowych w Rosji. W roku 2015 z okazji okrągłego jubileuszu zakładu Poczta Rosji wyemitowała pamiątkowe znaczki (po prawej stronie).
Złatoust oddał rosyjskiej armii również inne usługi: w połowie XIX wieku utworzono tu pierwszą fabrykę dział ze stali odlewanej. Jeszcze w czasach carskich w fabryce broni białej zaczęto zajmować się grawerowaniem na stali: kunszt ówczesnych mistrzów można docenić chociażby na podstawie poniższych fotografii (udostępnionych dzięki uprzejmości Centrum Rozwoju Turystyki w Złatouście).
Pracę fabryki w Złatouście oraz samo miasto przed wybuchem I wojny światowej uwiecznił słynny rosyjski fotograf, pionier kolorowej fotografii, Siergiej Prokudin-Gorski, o którym pisałem w jednym ze wcześniejszych artykułów. Po przejęciu władzy przez bolszewików, zwłaszcza w czasie kolejnych pięciolatek, fabryki i zakłady w mieście były intensywnie rozwijane. Znaczenie Złatoustu jako ośrodka przemysłowego wzrosło w czasie II wojny światowej, gdy ewakuowano tu większość zakładów z europejskiej części ZSRR. Do dziś funkcjonują tu m.in.: zakład metalurgiczny, maszynowy lub budowlany.
Ci, którzy odwiedzą Złatoust, mogą zajrzeć do wspomnianej już słynnej fabryki białej broni. Oprócz niej w mieście funkcjonują liczne prywatne przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją noży i sztyletów. O historii regionu dużo może opowiedzieć muzeum krajoznawcze, należące do najstarszych tego typu obiektów w Rosji (założone w 1825 r.). Do dnia dzisiejszego zachowało się też wiele XIX-wiecznej zabudowy. Aby zaś odpocząć od miejskiego zgiełku, można się wybrać na leżącą opodal Krasną Gorkę, na której w latach 2004-2006 urządzono skwer, postawiono pomnik św. Jana Złotousta i zbudowano dzwonnicę ku jego czci. Wieża ta jest jednocześnie znakomitym punktem widokowym.
Park narodowy Taganaj często nazywają "rosyjską Szwajcarią". Ponad dwieście lat przemysłowej działalności człowieka w tych okolicach nie naruszyło piękna przyrody w parku. Bardzo chętnie przyjeżdżają tu turyści o każdej porze roku. Zdjęcia pobrane ze strony Taganaju zostały wykonane przez uczestników konkursu fotograficznego (ostatnie zdjęcie użyczone przez Centrum Rozwoju Turystyki). Tak wyglądają graniczne góry Europy i Azji.
I jeszcze jedna ciekawostka: w latach 90., gdy wprowadzono gospodarkę rynkową, miasta na własną rękę poszukiwały na potrzeby transportu publicznego pojazdów zagranicznych. W latach 1992-1995 administracja Złatoustu zakupiła 30 autobusów Jelcz 120M, które następnie eksploatowano do roku 2010. Jak napisał jeden z użytkowników Wikipedii, "w latach 90. autobusy te były swoistą wizytówką miasta".
